تیرماه سال 97 بود که تفاهمنامهای میان معاونت امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و منطقه آزاد چابهار با محوریت و برای همکاری ویژه در عرصه مد و لباس با توجه به مزیتهای نسبی منطقه، پیشینه تاریخی و مشخصههای اجتماعی و فرهنگی چابهار در زمینه مد و لباس، پارچه و تزیینات لباس به امضا رسید.
ایجاد نهادی برای معرفی مد و لباس و طراحی و تزیینات وابسته در منطقه آزاد چابهار، تأسیس موزه فرهنگ و هنر و اختصاص گالریهایی از موزه به مد و لباس، ایجاد مدرسه عالی هنر با رویکرد آن احیای نظام استاد و شاگردی و استفاده از مدرسان ملی، شاخص و متخصص در زمینه مد و لباس، همکاری برای ایجاد آتلیهها و کارگاههای مربوط به حوزه مد و لباس و صنایع وابسته، تمهید و پیشبینی بازار مناسب عرضه بهصورت بازارهای دائمی و مجازی و رویدادهای متناسب عرضه مانند نمایشگاهها و برپایی بخش بینالملل هشتمین جشنواره مد و لباس فجر از اهم موضوعات پیشبینیشده در تفاهمنامه سید مجتبی حسینی معاون امور هنری و عبدالرحیم کردی مدیرعامل منطقه آزاد چابهار بود.
این تفاهمنامه به دلایلی گوناگون موردتوجه فعالان این حوزه و بهویژه رسانهها قرار گرفت چرا که با دو موضوع مهم در آن موردتوجه قرار گرفت: نخست تمرکززدایی در مهمترین رویداد عرصه مد و لباس کشور یعنی جشنواره فجر و دیگری ظرفیتهای گسترده تاریخی و جغرافیایی منطقه آزاد چابهار که حاکی از آمایش فرهنگی و شناسایی مؤلفههای این منطقه مبتنی بر منابع موجود دارد.
هشتمین جشنواره بینالمللی مد و لباس فجر با مضمون "نقش مکران" و با شعار "خوشا مکران و نقش بیمثالش" در بخشهای طراحی، اجرا و مسابقه از 27 بهمنماه در چابهار برگزار میشود. این جشنواره باهدف ترغیب و تشویق طراحان برای ارائه ایدهها و طرحهای اصیل و کاربردی بهمقتضای زمان از هنر سوزندوزی بلوچ، فراهم آوردن زمینه مناسب برای کشف، بروز و ظهور استعدادها و خلاقیت، مرتبط با پوشاک و منسوجات هویتدار حوزه فرهنگی مکران، معرفی توانمندیهای هنرمندان بانوان و ظرفیتهای منطقه جنوب ایران، ارج نهادن به سابقه فعالیت پیشکسوتان، چهرههای ماندگار و فعالان سوزندوزی بلوچ، ایجاد فضای مناسب برای معرفی هنر بومی جنوب ایران به بازارهای جهانی برگزار میشود.
برخی فعالان عرصه مد و لباس همچون شهلا یاریبخت، فرین نوروزیپناه، فاطمه پورموسی، هدی فرهنگ، بنیامین اسلامی، بهنود جواهرپور و علی روحی در گفتوگو با رسانههای مختلف درمورد بخش بینالملل هشتمین جشنواره مد و لباس فجر و اهمیت آن صحبت کردهاند که در ادامه میخوانید:
تلاش کنیم که چشم مهمانان خارجی را به سمت هنر ایران خیره کنیم
خبرگزاری تسنیم در گفتوگو با فرین نوروزیپناه هنرمند پیشکسوت عرصه طراحی لباس که سابقه 15 سال پژوهش در زمینه تاریخ لباس زنان ایرانی از پنج هزار سال دارد، اینگونه نوشت: "این حرکت از سوی مسئولان برگزاری این بخش از جشنواره مد و لباس فجر ستودنی است چراکه حضور مهمانان خارجی این رویداد در منطق آزاد چابهار موجب آشنایی از نزدیک آنها باهنر اصلی و سنتی طراحی، دوخت، سوزندوزی و دیگر انواع رودوزی میشود و همین امر میتواند نخستین گام در ایجاد ارتباط با دیگر کشورها در عرصه مد و لباس باشد. در فرصتی که بخش بینالملل هشتمین جشنواره مد و لباس فجر در منطقه آزاد چابهار در اختیارمان قرار داده است باید در وهله نخست تلاش کنیم که چشم مهمانان خارجی را به سمت هنر ایران خیره کرده و کاری کنیم که پس از بازگشت به کشورهایشان، چشمان همچنان به دنبال این هنر باقی بماند و برای به دست آوردن حتی گوشهای از آن تمام تلاش خود را به کاربندند."
باشگاه خبرنگاران جوان به سراغ یک آموزشگاهدار در حوزه مد و لباس رفت و در گفتوگویی با علی روحی مدیر آموزشگاه طراحی پارچه و لباس مرکز آموزشهای تخصصی دانشگاه علم و فرهنگ به بیان ویژگیهای آموزشی و معرفی ظرفیتهای این منطقه در این زمینه پرداخت.
به نقش، اهمیت و جایگاه احیای لباس اقوام ایران در عصر حاضر پی بردهایم
روحی با تأکید بر ظرفیتهای منحصربهفرد منطقه آزاد چابهار در این زمینه به خبرنگار گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان، گفت: "ازآنجاکه آموزشگاه ما سالهاست در زمینههای متعدد و مرتبط با مقوله طراحی، دوخت و تولید، دست به نیازسنجی زده و موضوعات و مبانی مختلفی را موردبررسی قرار داده است، بارها به نقش، اهمیت و جایگاه احیای لباس اقوام ایران در عصر حاضر پی بردهایم و اقدام به برپایی دورههای آموزشی در این حوزه کردهایم. استان سیستان و بلوچستان همواره در زمره پیشگامان هنر طراحی پارچه نهفقط در ایران که سراسر جهان قرار داشته، اما مشکلاتی متعدد سبب شده که این هنر فرهنگمدار به دست فراموشی سپرده شود. چهبسا انسانهایی توانمند و دستان هنرمند عرصه بلوچ دوزی و سوزندوزی نیز به دست فراموشی سپرده شوند. او در ادامه بر ایجاد فرصتهای مناسب در زمینه معرفی دستاوردهای هنرمندان ایرانی در بخش بینالملل جشنواره مد و لباس فجر تأکید کرد و گفت: این بخش زمینهساز ایجاد فرصتهای دوسویه است که نهتنها به صادرات محصولات صنایعدستی ایران در بخش مد و لباس کمک میکند، بلکه راهکاری برای تبادل دانش در زمینه دوختهای سنتی است."
شهلا یاریبخت نماینده دانشگاه مدآرت فرانسه مورد مصاحبه خبرگزاری فارس قرار است. دانشگاهی که طی سالهای اخیر تلاش کرده است تا در تعاملی سازنده با هنرجویان و دانشجویان ایرانی، دانش فنی و تجربیات این کشور پیشرو در عرصه مد را به این وارد کرده و از سویی ظرفیتهای گسترده هنر اصیل ایرانی در حوزه مد و لباس را به رخ دیگر کشورها کشد.
شهلا یاریبخت، از طراحان بینالمللی عرصه مد و لباس نماینده دانشگاه مدآرت پاریس در ایران است. او از سال 1976 میلادی برای ادامه تحصیل به فرانسه رفته و پس از آموزش زبان فرانسه، به رشته اقتصاد گرایش پیداکرده است. یاریبخت از سال 79 در منطقه مرکزی شهر پاریس به کار طراحی و مد روی آورده است. این طراح لباس با کارنامهای پربار در عرصههای بینالمللی اینروزها به ایران آمده و در شرایطی نمایندگی دانشگاه مد آرت پاریس را اخذ کرده که این آکادمی ازنظر طراحی، فن و مدیریت پوشاک در سطح بازارهای بینالمللی بسیار قوی بوده، در 14 کشور دیگر نمایندگی دارد و با انواع و اقسام فرهنگهای مختلف و مشکلات موجود آشنا است.
این جریان مورد نقد و بررسی قرار گیرد
یاریبخت درباره برگزاری بخش بینالملل هشتمین جشنواره مد و لباس فجر در منطقه آزاد چابهار گفت: "بدون شک در انتخاب این منطقه، امکانات و پلتفرم اقتصادی و تجاری موردتوجه قرارگرفته است و مزایای متعددی موجب شده که ظرفیتهای تاریخی و فرهنگی این منطقه در حوزه مد و لباس به کار بسته شوند. چابهار میتواند زمینه ایجاد بازاری صنعتی، تجاری، فرهنگی و هنری را هم در بخش داخلی و هم ابعاد خارجی فراهم کند و در این راستا، منطقه آزاد چابهار به دلیل ویژگیهای تاریخی و جغرافیایی، زمینه تبادل ارتباطات با بازارهای همجوار در حوزه مد و لباس را فراهم میکند. هر رویدادی در بلندمدت اثرگذار است و چهبسا برپایی بخش بینالملل هشتمین جشنواره مد و لباس فجر در منطقه آزاد چابهار در گام نخست نقاط ضعفی را به دنبال داشته باشد که لازم است در ادامه با حضور کارشناسان بخش صنعت، علمی دانشگاهی و طراحی و تولید، این جریان مورد نقد و بررسی قرار گیرد و نتایج بهدستآمده بتواند راهکارهای خوبی برای استفاده حداکثری از ظرفیتهای این منطقه را در زمینه مد و لباس فراهم کند."
چابهار دروازهای برای بینالمللی شدن لباس ایرانی ـ اسلامی
خبرگزاری بینالمللی قرآن (ایکنا) در گفتوگویی عبارت "چابهار دروازهای برای بینالمللی شدن لباس ایرانی ـ اسلامی" را تیتر کرد و نوشت: بنیامین اسلامی، مدیرعامل پوشاک الیاف طبیعی "آندیا" معتقد است "امضای تفاهمنامه همکاری با محوریت مد و لباس ایرانی اسلامی و برگزاری بخش بینالملل هشتمین جشنواره مد و لباس فجر در منطقه آزاد چابهار اتفاقی بسیار مبارک و بزرگ در حوزه مد و لباس ایرانی اسلامی است که با توجه به مشخصههای فرهنگی چابهار نشان از دقت نظر مدیران سیاستگذار این بخش دارد. اگر امروز میبینیم که زنان و مردان سیستان و بلوچستان هنوز هم در خانهها و کارگاههای کوچک خود بلوچدوزی میکنند و طرحهای بدیعی میآفرینند، این کار در بسیاری دیگر از مناطق کشور انجام میشود و به جرئت میتوان گفت تمام استانهای ایران به اشکال گوناگون قابل رؤیت است. پس امید است در سالهای آینده شاهد توجه به موضوع احیای لباس اقوام، برگزاری بخشی از جشنواره بینالمللی مد و لباس فجر در استانهای مختلف و توسعه آموزش انواع دوختهای سنتی در سراسر ایران باشیم. ایجاد تنوع مبتنی بر حفظ اصالت و پیشینه تاریخی پوشاک اقوام ایرانی با تکیه بر باورهای دینی و اعتقادی مردمان این مرز و بوم از مهمترین رسالتهای فعالان این عرصه بوده و بدون شک در راستای عقد این تفاهمنامه قابل اجراست."
تهییج شرکتکنندگان خارجی با توجه به جغرافیای کمنظیر منطقه آزاد چابهار
خبرگزاری تسنیم در گفتوگو با فاطمه پورموسی از طراحان لباس پیشکسوت و مدرسان این حوزه درباره برپایی بخش بینالملل هشتمین جشنواره مد و لباس فجر به گفتوگو نشست و به نقل از او نوشت: "کشور ایران بهویژه در زمینه نساجی دارای پشتوانهای بسیار قوی است که این مهم نه بر ایرانیان و نه برجهانیان پوشیده نیست اما متأسفانه همانطور که مشکلات و بحرانهای اقتصادی به بدنه انواع صنایع ضربه وارد کرده است، نساجی نیز از این امر مستثنی نبوده و بهمرور با افزایش واردات و وابستگی ما به محصولات خارجی، طراحی و تولید پارچههای نفیس به دست فراموشی سپردهشده است. بدون شک تمام کسانی که در این خطه و داخل خانههایشان همچنان بلوچدوزی میکنند و انواع سوزندوزیها را بر روی لباسهای خود میآورند، بهترین مربیان برای نسلهای بعدی هستند هرچند که تلفیق آموزش استادشاگردی و آموزش مدرن نظام دانشگاهی و آکادمیک در کنار هم میتواند به تحقق اهداف کمک کند. هرچند که شاید بسیاری از فعالان حوزه مد و لباس که در تهران و دیگر کلانشهرها سکونت دارند از حضور در این بخش و رصد آثار محروم شوند اما فضای بسیار مناسبی برای حضور نمایندگان کشورهای خارجی در منطقه آزاد چابهار فراهم میشود که نهتنها میتوانند موجب تهییج شرکتکنندگان خارجی با توجه به جغرافیای کمنظیر این منطقه شود بلکه با مذاکرات میان دولتها، صادرات پارچه و لباس اصیل ایرانی که ملهم از پوشاک اقوام مختلف است، از سر گرفته شود."
مردم مکران با لباس خود میتوانند برندهای مطرح جهانی رو متوجه خود کنند
هدی فرهنگ طراح لباس، ناظر و داور رویدادهای حوزه مد و لباس در گفتوگو با خبرنگار مهر، درباره ظرفیتهای منطقه آزاد چابهار در راستای برگزاری بخش بینالملل هشتمین جشنواره بینالمللی مد و لباس فجر اظهار کرد: "همزمان با چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی ایران، موضوع تحقیق و منظر توجه طراحان این رویداد به یکی از اصیلترین و پرترددترین مناطق اقتصادی ایران به دلیل ارتباط با کشورهای ساحلی برای ورود و خروج کالاها از طریق آبی یعنی ساحل مکران در منطقه آزاد چابهار اختصاص دارد و از سویی دیگر این منطقه میزبان بخش بینالملل جشنواره مد و لباس فجر است. این منطقه تلفیقی از رنگهای ناب طبیعت است و از سویی دیگر و البته مهمترین نکته فرهنگی و هنری در این خطه، موضوع داشتن بیش از ۲۰۰ هزار سوزندوز و بلوچیدوز در استان سیستان و بلوچستان است که میتواند زمینه صادرات این محصولات را از ایران فراهم کند. برگزاری بخش بینالملل جشنواره مد و لباس فجر در این منطقه علاوه بر معرفی صنعت گردشگردی و توریسم، محوریت مد و لباس و رنگ و مفهوم در بین زنان و مردان این منطقه است و بهجرئت میتوان گفت مردم مکران با لباس خود میتوانند برندهای مطرح جهانی رو متوجه خود کنند."
کشف بهترین مربیان صنایعدستی مرتبط با هنر صنعت مد و لباس در چابهار
باشگاه خبرنگاران جوان در راستای استفاده از نقطهنظرات طراحان جوان و دارای سابقه تحصیل در کشورهای خارجی به سراغ بهنود جواهرپور رفت. جواهرپور طراح لباس ایرانی درباره لزوم توجه به الگوهای بومی در جشنواره مد و لباس فجر گفت: "یکی از مهمترین فعالیتهایی که طی سالهای اخیر تا اندازه زیادی در عرصه طراحی مد و لباس موردتوجه قرارگرفته است، معطوف به حفظ و احیای لباس اقوام و الگوهای بومی و محلی است که این رویکرد در نوع خود از اهمیت بسزایی برخوردار است. این رویداد زمینه آشنایی مهمانان خارجی با آثار هنرمندان داخلی را در منطقهای فراهم میکند که خود بهتنهایی دارای ظرفیتهای گسترده تاریخی در زمینه حوزه پوشاک است و چهبسا بهترین مربیان صنایعدستی مرتبط با هنر صنعت مد و لباس در این خطه حضور داشته باشند و جشنواره زمینه بهرهگیری از تجربیات آنها را فراهم کند. تأسیس مدرسه عالی هنر در منطقه آزاد چابهار و یا هر یک از شهرهای دارای پیشینه تاریخی در حوزه انواع سوزندوزی و رودوزی میتواند به هر چهبهتر دیده شدن هنر مردمان ایرانزمین در سطح داخل کمک کند و در ادامه دستاوردهایی در زمینه صادرات این مقوله رقم خورد."
بههرروی با نزدیک شدن بهروزهای برپایی هشتمین جشنواره بینالمللی مد و لباس، تمامی چشمها به مهمترین تحولات این عرصه طی یک سال گذشته دوختهشده و تورق رخدادهای مهم این عرصه بهویژه در بخش بینالملل با میزبانی منطقه آزاد چابهار در پایان رویداد میتواند نقش بسزایی در توسعه فعالیتهای این بخش در آینده نزدیک داشته باشد.
بخش بینالملل هشتمین جشنواره مد و لباس فجر در چابهار، تاریخ و جغرافیای غنی و ظرفیتهای فرهنگی و هنری ایرانزمین را در سایه مدیریت مدبرانه و برنامهریزی اصولی به رخ جهانیان خواهد کشید، رویدادی که از 25 تا 28 بهمنماه به میزبانی مرکز نمایشگاهی و همایشهای بینالمللی منطقه آزاد چابهار برگزار میشود.